تحقیقات نشان داده است که انواع نوشابه های گازدار بیماری هایی چون پوکی استخوان ، چاقی ، پوسیدگی دندان و بیماری های قلبی را تشدید می کنند. اما با تمام این ها یک چهارم مصرف سالیانه نوشیدنی ها را انواع سودا تشکیل می دهد. امروزه مقدار متوسط مصرف نوشابه های غیر الکلی و گازدار بسیار بالا است. هر قوطی نوشابه گازدار معادل 10 قاشق شکر، 150کالری و 30 - 55 میلی گرم کافئین دارد و سرشار از رنگ های مصنوعی است. این مقدار شکر، کالری و مواد افزودنی مضر در یک محصول که هیچ ارزش غذایی ندارد، نگران کننده است. به علاوه نوجوانان و کودکان، از مصرف کننده های اصلی این نوشیدنی ها هستند.
در ادامه به تعدادی از اثرات مضر این نوع نوشیدنی ها می پردازیم:
پیری زودرس
محققان آمریکایی می گویند: افرادی که روزی دو قوطی نوشابه مصرف می کنند سریع تر از افرادی که هرگز نوشابه نمی نوشند، پیر می شوند.
محققان دانشگاه "کالیفرنیا" در یک مطالعه متوجه شدند، افرادی که روزی دو قوطی نوشابه مصرف می کنند، تغییراتی در DNAآنها ایجاد می شود که سلول های آنها را 4.6 سال پیرتر از افرادی می کند که هرگز نوشابه نمی نوشند.
محققان همچنین متوجه شدند که تلومرهای (قسمت انتهایی کروموزوم که از DNA افراد محافظت می کند) در افرادی که نوشابه مصرف می کنند کوتاه تر از سایر افراد است. و این امر موجب آسیب پذیری مولکول های DNA به عوامل محیطی آسیب رسان شده و در دراز مدت موجب تسریع در روند پیری و مرگ سلول ها می شود.
افزایش میل به مصرف خوراکی های شیرین
از سوی دیگر دکتر "هانس پیتر کوبیز" متخصص فیزیولوژی در دانشگاه "بنگور" انگلیس می گوید: مصرف روزی دو قوطی نوشابه، برداشت افراد از مزه های شیرین را از بین می برد و ولع آنها را به مصرف هر چه بیشتر خوراکی های شیرین افزایش می دهد.
وی افزود: همچنین از آنجایی که مزه شیرینی با سامانه پاداش در مغز ارتباط دارد در نتیجه افراد تعداد دفعات مصرف شیرینی را در روز افزایش می دهند.
چاقی
نوشابه های گازدار عمدتا از آب تصفیه شده، افزودنی های مصنوعی و شکر تصفیه شده تهیه میگردند. بنابراین فاقد هرگونه ارزش تغذیه ای بوده و تنها به خاطر میزان قند بالایشان دارای کالری زیادی می باشند که سبب چاقی در فرد مصرف کننده می گردند. در نوشابه های رژیمی نیز جای شکر معمولی از آسپارتام استفاده میکنند که در ضمن آنکه یک ماده اشتها آور می باشد برای سلامتی نیز مضر بوده و مصرف آن میگرن، سرگیجه و کاهش توان حافظه را بدنبال دارد.
نوشابه خطر سکته را افزایش می دهد
مصرف مداوم و منظم نوشابه، خطر ابتلا به سکته را تا 61 درصد افزایش می دهد. پژوهشگران دانشگاه میامی میلر با تحقیق بر روی بیش از دو هزار و 500 نفر، در صدد یافتن پاسخی برای پرسش مربوط به تاثیر نوشابه بر سلامت انسان پس از 9 سال بودند. در نهایت آنان به این نتیجه رسیدند افرادی که به طور منظم نوشابه مصرف می کنند تا 61 درصد بیشتر از دیگران و کسانی که مصرف به مراتب کمتری دارند، در خطر ابتلا به سکته قرار می گیرند.
ارتباط با ابتلا به سرطان
مطالعه محققان دانشگاه "کِبِک" کانادا نشان می دهد، زنانی که بیش از سه قوطی نوشابه شیرین گازدار در هفته مصرف می کنند، خطر ابتلا به سرطان سینه در آنها افزایش می یابد.
محققان متوجه شدند که هر چقدر زنان نوشابه های شیرین گازدار بیشتر مصرف کنند حجم سینه آنها بیشتر می شود که این خود یک عامل خطر ساز برای ابتلا به سرطان است.
محققان می گویند: زنانی که سینه های متراکم تری دارند خطر ابتلا به سرطان سینه در آنها بیشتر است.
آسیب به استخوان ها
محققان آمریکایی می گویند: مصرف مقدار زیادی نوشابه به استخوان های انسان صدمه می زند زیرا معمولا مقادیر زیادی اسید فسفریک به این نوع نوشابه ها برای طعم دار شدن، اضافه می شود.
مطالعه سال 2006 محققان دانشگاه "تافت" بوستون آمریکا نشان داد، زنانی که روزی دو قوطی نوشابه مصرف می کنند تراکم مواد معدنی در استخوان لگن آنها کمتر از زنانی است که هفته ای یک قوطی نوشابه مصرف می کنند. محققان می گویند، احتمالا کافئین موجود در نوشابه های گازدار سبب کاهش تراکم مواد معدنی در استخوان لگن می شود زیرا کافئین با خطر کاهش تراکم استخوان ارتباط دارد.
در واقع اسید فسفریک موجود در نوشابه باعث کنده شدن کلسیم از استخوان ها می شود؛ از سوی دیگر برای جذب کلسیم موجود در غذاها از طریق دستگاه گوارش نیز نیاز به برقراری نوعی تعادل میان میزان کلسیم و فسفر است. وقتی این تعادل بر اثر نوشیدن نوشابه گازدار حاوی اسید فسفریک به هم می خورد، جذب کلسیم از دستگاه گوارش نیز دچار اختلال می شود. بنابراین بدن از یک سو از کلسیم ذخیره شده در استخوان استفاده می کند و از سوی دیگر به راحتی نمی تواند کلسیم جذب کند، در نتیجه دچار نوعی فقر کلسیم و کاهش تراکم استخوانی و در نهایت پوکی بافت استخوانی خواهد شد.
آسیب به دندان ها
از دیگر مضرات مصرف نوشابه های گازدار شیرین می توان به آسیبی که آنها به دندان ها می زنند اشاره کرد. به گفته محققان، قند با باکتری موجود در جرم دندان واکنش نشان می دهد و اسیدهای مضری تولید می کند که می تواند سیب پوسیدگی دندان ها شود.
محققان دانشگاه "بیرمنگام" متوجه شدند که ضرر نوشابه های گازدار برای دندان ها در سه دقیقه اول که مصرف می شود نسبت به آب میوه ای که به همان اندازه قند دارد، 10 برابر بیشتر است.
محققان اسید سیتریک که به نوشابه های گازدار برای دادن طعم دار کردن آنها افزوده می شود را عامل این موضوع می دانند. آنها می گویند: حتی نوشابه های رژیمی که قند کمی دارند نیز برای دندان ها مضر هستند زیرا آنها نیز حاوی اسید سیتریک هستند.
نوشابه موجب افزایش احتمال ابتلا به سرطان لوزالمعده می شود
محققان می گویند مصرف نوشابه های قندی بیش از دو بار در هفته می تواند احتمال افزایش به سرطان لوزالمعده را افزایش می دهد. به گزارش رویترز، مطالعه ای بر روی 60 هزار نفر در سنگاپور نشان می دهد که افرادی که بیشتر به جای نوشابه های قندی آب میوه می نوشند کمتر در معرض این سرطان قرار می گیرند.
مارک پریرا از دانشگاه مینسوتا که این مطالعه را رهبری می کرده است می گوید شاید شکر عامل اصلی این امر باشد ولی افرادی که به طور مداوم نوشابه های قندی می نوشند به بیماری های دیگری نیز مبتلا می شوند.
پس از مصرف غذاهای چرب اگر نوشابه و یا هر مایع دیگری مصرف شود، موجب رقیق شدن اسیدهای گوارشی می شود و در نتیجه هضم غذا با مشکل مواجه خواهد شد.
وی می گوید: "میزان بالای شکر این نوشیدنی ها میزان انسولین را افزایش می دهد و همین امر می تواند سلول های سرطان لوزالمعده را افزایش دهد."
این تیم تحقیقاتی بر روی 60524 مرد و زن سنگاپوری - چینی برای 14 سال مطالعه انجام دادند. در این بین 140 نفر مبتلا به سرطان لوزالمعده شده اند و آن ها که در هفته بیشتر از دو نوشابه ی قندی می نوشند 87 درصد بیشتر در معرض ابتلا به این سرطان بودند. محققان معتقدند این نتایج قابل تعمیم به ساکنان کشورهای دیگر نیز هست.
آسیب به معده کودکان
با وجود این که نوشابه های گازدار معمولا تسکینی برای بهم خوردگی معده محسوب می شود. اما به همان اندازه می تواند برای میکروب های موجود در معده کودکان مضر باشد.
به گفته پزشکان، جدار معده و روده ها اغلب بطور موقت از میکروب های معده آسیب می بینند و مصرف زیاد نوشابه های شیرین می تواند این موضوع را بدتر کند زیرا باکتری ها از این قندها تغذیه می کنند.
پزشکان با هشدار به والدین نسبت به دادن نوشابه های گازدار به کودکانشان می گویند، نوشابه های رژیمی نیز مشکل ساز هستند زیرا جذب این شیرین کننده ها توسط معده نیز مشکل است.
بلوغ زودرس دختران
محققان بلوغ زودرس دختران را از دیگر مضرات مصرف نوشابه های گازدار عنوان می کنند و می گویند: مصرف بیش از یک قوطی نوشابه در روز بلوغ دختران را جلو می اندازد. محققان دانشگاه "هاروارد" در آمریکا در یک مطالعه با بررسی شش هزار دختر نوجوان متوجه شدند، دخترانی که بیش از 1.5 قوطی نوشابه گازدار در روز مصرف کرده بودند نسبت به دخترانی که هفته ای دو نوشابه و یا کمتر مصرف کرده بودند 2.7 ماه زودتر به بلوغ رسیدند.
محققان می گویند: نوشیدنی هایی که قند اضافی دارند سطح انسولین بدن را افزایش می دهند که به نوبه خود به افزایش غلظت هورمون های جنسی زنانه مانند استروژن منجر می شود.